Iscrizione di Bitola
L'iscrizione di Bitola è un'iscrizione medievale scritta su pietra in slavo ecclesiastico antico. Fu rinvenuta nel 1956 nella città di Bitola (Repubblica di Macedonia) nel corso della demolizione di una vecchia moschea ottomana. L'iscrizione è conservata presso l'Istituto e Museo del monumento epigrafico di Bitola con la descrizione "frammento marmoreo con lettere cirilliche di Ioan Vladislav del 1015/17"[1].
Descrizione
[modifica | modifica wikitesto]Il testo commemora le opere di fortificazione della fortezza di Bitola sotto un certo Zar Ivan. Si ritiene che l'iscrizione risalga a circa il 1015 d.C. e che il monarca in questione sia lo Zar Ivan Vladislav di Bulgaria[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13].
Testo
[modifica | modifica wikitesto]Il testo dell'iscrizione è in parte danneggiato. Il testo, con alcune proposte di integrazione delle parti danneggiate fatte da Vladimir Moshin e Iordan Zaimov, è il seguente[14][15]:
«† Въ лѣто Ѕ ҃Ф ҃К ҃Г ҃ отъ створенїа мира обнови сѧ съ градь зидаемъ и дѣлаемъ Їѡаном самодрьжъцемъ блъгарьскомь и помощїѫ и молїтвамї прѣс ҃тыѧ влад ҃чицѧ нашеѧ Б ҃чѧ ї въз()стѫпенїе І ҃В ҃ i връховънюю ап ҃лъсъ же градь дѣлань бысть на ѹбѣжище и на сп҃сенѥ ї на жизнь бльгаромъ начѧть же бысть градь сь Битола м ҃ца окто ҃вра въ К ҃. Конъчѣ же сѧ м ҃ца ... исходѧща съ самодрьжъць быстъ бльгарїнь родомь ѹнѹкъ Николы же ї Риѱимиѧ благовѣрьнѹ сынь Арона Самоила же брата сѫща ц ҃рѣ самодрьжавьнаго гаже i разбїсте въ Щїпонѣ грьчьскѫ воїскѫ ц ҃рѣ Васїлїа кде же взѧто бы злато ... фоѧ съжев ... ц҃рь разбїенъ бы ц҃рѣмь Васїлїемь Ѕ ҃Ф ҃К ҃В ҃ г. лтѣ оть створенїѧ мира ... їѹ съп() лѣтѹ семѹ и сходѧщѹ»
«Nell'anno [1015/1016?] dalla creazione del mondo, questa fortezza, edificata e realizzata da Ivan, Zar di Bulgaria, fu rinnovata con l'aiuto e le preghiere di Nostra Santissima Signora e attraverso l'intercessione dei suoi dodici supremi Apostoli. La fortezza fu realizzata come rifugio e per la salvezza delle vite dei Bulgari. I lavori sulla fortezza di Bitola iniziarono il ventesimo giorno di ottobre e terminarono il [...]. Questo Zar era bulgaro per nascita, nipote dei pii Nikola e Ripsimia, figlio di Aaron, che era fratello di Samuil, Zar di Bulgaria, i due che affrontarono l'esercito greco dell'imperatore Basilio II a Stipone, dove l'oro fu preso [...] e a [...] questo Zar fu sconfitto dall'imperatore Basilio nel 6522 (1014 d.C.) dalla creazione del mondo a Klyutch e morì alla fine dell'estate.[16].»
Controversie
[modifica | modifica wikitesto]Nella Repubblica di Macedonia si nega ogni legame tra i Cometopuli e il Primo Impero bulgaro[17]. Per questo, l'importanza storica e politica dell'iscrizione fu la causa di un episodio controverso. Nel 2006, il consolato francese a Bitola sponsorizzò e preparò una guida turistica della città e stampò sulla sua pagina di copertina l'intero testo dell'iscrizione, con la didascalia bulgara chiaramente visibile su di essa. Voci su di esso si diffusero prima della sua presentazione ufficiale e causarono confusione tra gli ufficiali della municipalità di Bitola. Il consolato francese fu informato, la stampa della nuova guida fu sospesa e la foto di copertina fu cambiata[18].
Note
[modifica | modifica wikitesto]- ^ "Among the most significant findings of this period presented in the permanent exhibition is the epigraphic monument a marble slab with Cyrillic letters of Jovan Vladislav from 1015/17". Sito ufficiale del NI Institute and Museum di Bitola. Ultimo accesso 12 marzo 2016.
- ^ Dimitar Bechev, Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Scarecrow Press, 2009, ISBN 0810855658, p. 195.
- ^ Timothy Reuter, Rosamond McKitterick, The New Cambridge Medieval History: c. 900-c. 1024, Cambridge University Press, 2000, ISBN 0-521-36447-7, p. 600.
- ^ Paul Stephenson, The legend of Basil the Bulgar-slayer, Cambridge University Press, 2003, ISBN 0-521-81530-4, pp. 29-30.
- ^ Florin Curta, Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250, Cambridge medieval textbooks, Cambridge University Press, 2006, ISBN 0-521-81539-8, p. 246.
- ^ Catherine Holmes, Basil II and the governance of Empire (976-1025), Oxford studies in Byzantiu, Oxford University Press, 2005, ISBN 0-19-927968-3, pp. 56-57.
- ^ Stefan Troebst, Das makedonische Jahrhundert: von den Anfängen der nationalrevolutionären Bewegung zum Abkommen von Ohrid 1893-2001; ausgewählte Aufsätze, Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 2007, ISBN 3-486-58050-7, p. 414.
- ^ Paul Meinrad Strässle, Krieg und Kriegführung in Byzanz: Die Kriege Kaiser Basileios II. Gegen die Bulgaren (976-1019), Böhlau Verlag Köln Weimar, 2006, ISBN 341217405X, p. 172.
- ^ Византийский временник, Институт истории (Академия наук СССР), Институт славяноведения и балканистики (Академия наук СССР), Институт всеобщей истории (Российская академия наук) Изд-во Академии наук СССР, 1973, стр. 266.
- ^ Ivan Biliarsky, Word and Power in Mediaeval Bulgaria, BRILL, 2011, ISBN 9004191453, p.19.
- ^ Микулчиќ, Иван, „Средновековни градови и тврдини во Македонија“, Македонска академија на науките и уметностите, Скопје, 1996, Раносредновековни фортификации, стр. 69.
- ^ Bŭlgarski ezik, Institut za bŭlgarski ezik (Bŭlgarska akademiia na naukite) 1981, p. 372.
- ^ Срђан Пириватрић, Самуилова држава. Обим и карактер, Византолошки институт Српске академије науке и уметности, посебна издања књига 21, Београд, 1997, стр. 183.
- ^ Мошин, Владимир. Битољска плоча из 1017. год. // Македонски jазик, ХVІІ, 1966, с. 51-61
- ^ Заимов, Йордан. Битолският надпис на цар Иван Владислав, самодържец български. Епиграфско изследване, София 1970 For criticism of this reconstruction, see: Lunt, Horace G. (1972): [review of Zaimov]. Slavic Review 31: 499.
- ^ La ricostruzione della scienziata macedone Ugrinova-Skalovska è molto simile alla ricostruzione compiuta dal russo/jugoslavo Moshin e dal bulgaro Zaimov. Угриновска-Скаловска, Радмила. Записи и летописи. Скопје 1975. pp. 43-44
- ^ Hugh Poulton, Who are the Macedonians?, C. Hurst & Co. Publishers, 2000, ISBN 1850655340, p. 20.
- ^ Исправена печатарска грешка, Битола за малку ќе се претставуваше како бугарска. Дневник-online, 2006. Archiviato il 24 febbraio 2012 in Internet Archive.
Bibliografia
[modifica | modifica wikitesto]- (BG) Божилов, Иван. Битолски надпис на Иван Владислав // Кирило-методиевска енциклопедия, т. І, София, 1985, с. 196-198.
- (BG) Бурмов, Александър. Новонамерен старобългарски надпис в НР Македония // сп. Пламък, 3, София, 1959, 10, с. 84-86.
- (BG) Заимов, Йордан. Битолски надпис на Иван Владислав, старобългарски паметник от 1015-1016 // София, 1969.
- (BG) Заимов, Йордан. Битолският надпис на цар Иван Владислав, самодържец български. Епиграфско изследване // София, 1970.
- (RU) Заимов, Йордан. Битольская надпись болгарского самодержца Ивана Владислава, 1015-1016 // Вопросы языкознания, 28, Москва, 1969, 6, с. 123-133.
- (MK) Мошин, Владимир. Битољска плоча из 1017. год. // Македонски jазик, ХVІІ, Скопjе, 1966, с. 51-61
- (MK) Мошин, Владимир. Уште за битолската плоча од 1017 година // Историjа, 7, Скопjе, 1971, 2, с. 255-257
- (SR) Томовић, Г. Морфологиjа ћирилских натписа на Балкану // Историjски институт, Посебна издања, 16, Скопjе, 1974, с. 33.
- (SR) Џорђић, Петар. Историjа српске ћирилице // Београд, 1990, с. 451-468.
- (EN) R. Mathiesen, The Importance of the Bitola Inscription for Cyrilic Paleography, The Slavic and East European Journal, 21, Bloomington, 1977, 1, pp. 1–2.
- (MK) Угринова-Скаловска, Радмила. Записи и летописи // Скопjе, 1975, 43-44.
- (EN) Horace Lunt, On dating Old Church Slavonic bible manuscripts, A. A. Barentsen, M. G. M. Tielemans, R. Sprenger (a cura di), South Slavic and Balkan linguistics, Rodopi, 1982, p. 230.
Voci correlate
[modifica | modifica wikitesto]Altri progetti
[modifica | modifica wikitesto]- Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su iscrizione di Bitola