Giuseppe Arnaud

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Scritor e poeta an lenga piemontèisa.

Biografìa[modìfica | modifiché la sorgiss]

Dla biografìa ëd Giuseppe Arnaud as sa bele gnente, gavà ch'a l'ha vivù a Moncalé ant ël sécol ch'a fa XIX e ch'a fasìa ël magìster. A l'é conossù përchè a l'ha soagnà ij doi darié nùmer ëd l'armanach Parnas Piemonteis (1848 e 1849), anté ch'a l'ha publicà 51 dij sò scrit.

Euvre[modìfica | modifiché la sorgiss]

L'euvra conossùa d'Arnàud as compon ëd sëddes fàule an pròsa (e a l'é stàit ël prim a scriv-ne an lenga piemontèisa) e na pì bondosa produssion an vers: óndes fàule, quìndes novele, quìndes facessie, un poemèt, na conta stòrica, na canson, neuv poesìe.

A l'ha mai stampà soe composission ant un volum, ma vàire ëd soe euvre a son ëstàite cujìe ant j'arcòlte antològiche ëd Michele Ponza e ant ël Parnas Piemonteis. Dël 2005, Gioventura Piemontèisa a l'ha publicà l'arcòlta dle vintesset fàule ant ël volum G. Arnàud: Fàule piemontèise, soagnà da Carlo Comòli e Robert Jean-Michel Nové, con ij dissègn ëd Federica Scalafiotti.

La produssion literaria d'Arnàud[modìfica | modifiché la sorgiss]

Fàule an pròsa[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Ël can e 'l bërgé
  • Ël caval e l'aso
  • Ël farchèt e l'arsigneul
  • Ël gamel e 'l rat
  • Ël levròt ch'a fà 'l pofardiri
  • Ël papagal
  • Ël pëscador e 'l picapere
  • La levr e 'l fusil
  • La rol e la pianta 'd fròle
  • La volp mòrta
  • L'architet giovo e sò papà
  • L'aso e 'l mul
  • Lë lion e 'l cagnèt
  • Lë lion e l'ors
  • Le sumie e 'l leopard
  • Un paisan vej e un boé

Fàule an vers[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Ël consej dl'ors
  • Ël destin dij galet
  • J'òss fòra da pòst
  • La fondùa toirà con la coa
  • La levr insultà dai lapin
  • La montagna an pajòla
  • La mosca e 'l beu
  • La ran-a impegnosa
  • L'arsigneul e la quaja
  • L'aso ch'a son-a dla fluta
  • L'aso dël muliné

Novele[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • A-j na riva mai un-a ch'a-i sia nen la compagna
  • A-j ven për tuti la soa
  • Ancontr d'un fra' capussin con Rodin
  • Còs a l'é la speransa
  • Còs as guadagna a artiresse la sèira a strasora
  • Ël fassolet dj'alman
  • Ël vej e la mòrt
  • J'ùltime paròle d'un bon bogher
  • La cojonada dle riverense
  • La notomìa dla pola
  • L'onor a fà nen bujì la marmita
  • Metà consej e metà dné
  • Na làurea an medicina ant ij temp passà
  • Na neuva régola 'd division
  • Una bela proposission 'd matrimòni arfudà

Facessie[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Bonsens ëd Pio IX
  • Caràter general dij tesoré
  • Ël condanà faceto
  • Ël fit dël forn
  • Ël marcand da quàder ruinà
  • La sentinela 'd Pòrta-Neuva
  • L'assoluta necessità d'andé ben vestì
  • L'avar divòt
  • Na famosa riceta për guarì tuti le maj
  • Përchè ij médich quand a son malavi a pijo gnun-e meisin-e
  • Pretension ridìcole 'd na sgnora 'd sessant'ani
  • Rimedi infalìbil për fé murì le pùles
  • Sël matrimòni
  • Un bon capon për sor curà
  • Una bela dëscuèrta

Poesìe[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Definission dla stòria uman-a
  • J'òm antich e j'òm modern - paralel
  • La carità l'é mòrta
  • La pòrta dla limòsna
  • Lë stat social dla prima metà dël sécol XIX
  • Napoleon a Stupinis ossìa la paura a l'é fàita 'd nen
  • Riflession econòmiche d'un fachin ëd dugan-a
  • Solilòquio d'un vej soldà
  • Una lession ëd prudensa utilìssima

Àutre euvre[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Le delissie dla primavera (La primavera) - poemèt
  • Carlo Emanuel III an mes ai làder - conta stòrica
  • Ant l'ocasion dël camp d'istrussion dël 1846 - canson

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse[modìfica | modifiché la sorgiss]

Gianrenzo P. Clivio - Profilo di storia della letteratura in piemontese